Lefkas	Lefkas

Sidebar

  • Αρχική
  • Που να μείνετε
  • Περιήγηση
  • Παραλίες
  • Μυστικά και Προτάσεις
  • Αφιερώματα
  • Σπόρ
  • Ιστορία-Πολιτισμός
  • Χρήσιμα
  • Αρχική
  • Που να μείνετε
  • Περιήγηση
  • Παραλίες
  • Μυστικά και Προτάσεις
  • Αφιερώματα
  • Σπόρ
  • Ιστορία-Πολιτισμός
  • Χρήσιμα

Αφιερώματα

Το Αμπαλί: ένα παραδοσιακό παιχνίδι της Λευκάδας

Details
dionysis logo
Αφιέρωματα
21 January 2012
Hits: 12350

ambali


Μονόποδα τραπεζάκια πασσαλωμένα στη γή, μακρόστενοι ξύλινοι πάγκοι, ενα 
μεγάλο, πηγάδι με γάργαρο νερό, γέρικες ελιές και αιωνόβια πλατάνια μαζί με 
ενα μακρόστενο μικρο γήπεδο δίπλα σε ενα γραφικό καφενεδάκι. Το σκηνικό 
παραπέμπει σε πίνακα ζωγραφικής. Ήταν το καφενείο του ΄Πάλλα', στη Νεάπολη, 
δίπλα στο γήπεδο. Το εξοχικό καφενείο είχε ζωή περισσότερο απο 1ΟΟ 
χρόνια -προτού κλείσει -και το όνομα του μαζί με την τοποθεσία το πήρε απο 
τον ιδιοκτήτη του(' στου Πάλλα''). Αργότερα πέρασε στον μπάρμπα Αλέκο με τα 
μουστάκια και μετά στους αδελφούς Σταματέλου(το Θόδωρο και το Βαγγέλη) και 
το κράτησαν αργοτερα ο Μήτσος, ο Γρηγόρης και ο Θανάσης Μαλακάσης.

Εδώ ήταν παλιά ένας όμορφος περίπατος. Οι μερακλήδες μπρανέλλοι(σσ οι 
κάτοικοι της πολης) έπαιζαν τ΄αμπαλι(ενα παιγνίδι με ξύλινες μπάλες) 
πίνοντας τη σουμάδα τους (σσ ένας πυκνόρρευστος χυμός από πικραμύγδαλο και 
ζάχαρη που αραιώνεται σε νερό και συνοδεύεται με παξιμάδια). Εδώ οι θαμώνες 
παρακολουθούσαν τους παίκτες και μάλιστα έβαζαν και στοιχήματα μέσα σε ενα 
φοβερό σκηνικό με ντόρο, καλαμπούρια, γκριμάτσες και πειράγματα. ''Ω ψ'χη μ΄ 
σμπούκιο'', φώναζε ο Μπρούμ΄ς. Ήταν όλοι εκεί. ο Γιάννης ο Κάλιας, ο Αλέκος 
Μπουρσινός, ο ανεπανάληπτος Σπύρος Ανυφαντής(Μπρούμης), ο Γαγάς, ο Τασος 
Βαγενάς, ο Χρηστος Τετράδης, ο Κώστας Ματαράγκας, ο Τασος Δρακόπουλος, ο 
Πάνος Καραβίας-Κοντοπίθιας, ο Φάνης Ανυφαντής(Μπρούμης), ο Νικος Σάντας, ο 
Νικος Κατωχιανός-Σφυρής, ο Μεμάς Τζεφρώνης-Αλογος, ο Βασίλης Κάλλιας, ο 
Φανούρης Μήτσουρας και τόσοι άλλοι.

Τ΄αμπαλι, λοιπόν, ήταν ενα παιχνίδι στο οποίο το μυστικό βρίσκεται στις 
ξύλινες, ειδικές, μπάλες. Σε κάποια παραλλαγή του το ίδιο παιχνίδι μπορεί 
κάποιοι να το έχετε δει στη Γαλλία ή την Ιταλία. Τ' αμπαλί στη χώρα μας 
κρατούσε από τα χρόνια της ενετοκρατίας. Η μπάλλα στο «αμπαλί» είναι 
κατασκευασμένη από σκληρό ξύλο για να αντέχει στα χτυπήματα. Το καλύτερο 
ξύλο είναι το ξύλο μεγάλου χοντρού πουρναριού, που το αφήνουν να ξεραθεί για 
πολλούς μήνες και μετά το «μουλιάζουν» στη θάλασσα για να σφίξει και να 
«δέσει» καλύτερα. 


Ο τόρνος τελειοποιεί την μπάλα που, ύστερα από κάθε αγώνα, 
μπαίνει στο νερό για να μείνει σφιχτή και βαριά. Οι μπάλες για τ' αμπαλί δεν 
είναι ολοστρόγγυλες. Έχουν «τιμόνι». Δηλαδή έχουν ένα ελαφρώς ελλειπτικό 
σχήμα και σε ένα σημείο μια υποψία «μύτης» που την λένε τιμόνι, γιατί αυτό
καθορίζει την τροχιά της μπάλας. Το παίξιμο στο αμπαλί είναι απλό: Οι 
παίκτες δημιουργούν δύο ομάδες. Στέκονται στην μια άκρη του γηπέδου και 
ρίχνουν προς την άλλη το μπαλάκι, το οποίο το λένε τ' αμπαλί. Με τις 
μεγάλες, ξύλινες μπάλες, προσπαθούν να πάνε όσο πιο κοντά στο αμπαλί. Κάθε 
φορά που η ομάδα πλησίαζε τ' αμπαλί περισσότερο από την αντίπαλη, έπαιρνε 
έναν πόντο και συνέχιζε η άλλη μέχρι να λήξει η παρτίδα στους 11 πόντους. 
Αλλά οι παίκτες δεν προσπαθούν απλά να πλησιάσουν τ' αμπαλί. Μπορούν να το 
χτυπήσουν, να το σπρώξουν, να το απομακρύνουν από την άλλη 
ομάδα(΄σμπούκιο'). 

Ή ακόμη να το χτυπήσουν και να απομακρύνουν κάποια μπάλα 
της. Το γήπεδο του παιγνιδιού ήταν ενα παραλληλοεπιπεδος χωρος, 30 μέτρα 
μήκος και 15 περίπου φάρδος, σκαμμένος μέχρι 20 εκατοστά κατω απο την 
επιφάνεια που εδάφους, με το χείλος της περιφέρειας του ομαλά 'φινιρισμένο' 
προς το κέντρο της πίστας, που ήταν στρωμένη απο πατικωμένο αργιλόχωμα. 
Φυσικά όλοι ξέρουμε οτι το γηπεδάκι και το καφενείο σήμερα δεν υπάρχουν.

Παρά την προσπάθεια που έγινε τη δεκαετία του 1980 για να ξαναζωντανέψει 
αυτη η όμορφη περιοχή και να αναβιώσει το παιγνίδι, αυτοί που δήθεν 
'΄κοπτονται'΄για τη Λευκάδα αγνόησαν προκλητικά τις 4000 υπογραφές(για τις 
οποίες βοήθησα κι εγώ να μαζευτούν μαζί με άλλους Λευκαδίτες). Σκεφθείτε τι 
θα γινονταν σημερα απο τους τουρίστες αν λειτουργήσε ο ''Πάλλας''..

Τέλος να θυμισω οτι απο το 1998 ο πρωην δήμαρχος Ηλιούπολης (Λευκαδιτης) 
Θόδωρος Γεωργάκης αναβιωσε το παιγνιδι με την κατασκευή γηπέδου εξω απο τα 
γραφεια του συλλογου Λευκαδιων Ηλιούπολης( υστερα από πολλα χρόνια στις 
5/4/1998 το παραδοσιακό, παιχνίδι, τ' αμπαλί, ξαναζωντάνεψε στην 
Ηλιουπολη-με τους ίδιους παίκτες, τον Σπύρο Βαγενά και τον Χρήστο Τετράδη- 
που ηρθαν ειδικά απο τη Λευκάδα για αυτη την εκδηλωση ).

Γιορτή της Παναγίας Φανερωμένης Λευκάδας

Details
dionysis logo
Αφιέρωματα
21 January 2012
Hits: 13184

faneromeni 021

(αφιέρωμα με αφορμή την γιορτή του Αγίου Πνεύματος )

Στη χάρ'τση (οπως έλεγαν οι παλιοί μπρανέλλοι). Γιορτάζει η Kυρα -Φανερωμένη. 
Η Κυρα μας. Αλήθεια πόσα τάματα, πόσες ικεσίες, πόσες προσευχές 
''ακουμπήσανε ''στην εικόνα της. Πόσες φορές οι Λευκαδίτες δεν την 
επικαλέστηκαν στις δύσκολες στιγμές τους; Με τις λαμπάδες και τα αφιερώματα 
στα χέρια -και τις λαχτάρες στη καρδιά- πόσοι και πόσοι στο διάβα των αιώνων 
δεν έφτασαν στην πόρτα της Ιεράς Μονής για να προσευχηθούν στη μεγάλη 
ευεργέτιδα του νησιού! Η Κυρά μας. Αποκούμπι στην πίκρα. Βάλσαμο στη ψυχή.

Το μοναστήρι της Φανερωμένης ειναι χτισμένο στον καταπράσινο πευκόφυτο λόφο 
που βρίσκεται δυτικά της πόλης κι απ' όπου η θέα προς τον Αϊ Γιάννη, τη Γύρα 
και το Κάστρο είναι μαγευτική, ε Με ιστορία αιώνων, η οποία πιθανότατα 
ξεκινά από τους πρώτους αποστολικούς χρόνους, είναι ένα από τα σπουδαιότερα 
μνημεία του τόπου και το μοναδικό μοναστήρι του νησιού που λειτουργεί στις 
μέρες μας. Η παράδοση αναφέρει ότι στο σημείο που βρίσκεται χτισμένο, υπήρχε 
το Καλλιμάρμαρο Ιερό της θεάς Αρτέμιδος. 

Οι Μαθητές του Αποστόλου Παύλου που 
έφτασαν πρώτοι στο νησί, συγκέντρωσαν εδώ τους κατοίκους και κήρυξαν το 
χριστιανισμό, δημιουργώντας τον πρώτο «ευκτήριο οίκο», ενώ ένας απ' αυτούς ο 
Σωσίων χειροτονήθηκε πρώτος επίσκοπος Λευκάδος και ίδρυσε το μοναστήρι. 
Σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές, στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μετά 
την Α' Οικουμενική Σύνοδο, ήρθαν πέντε Πατέρες με τον επίσκοπο Λευκάδας 
Αγάθαρχο. Δύο απ' αυτούς εγκαταστάθηκαν στη μονή και οι τρεις άλλοι ίδρυσαν 
το Ησυχαστήριο των Αγίων Πατέρων έξω από το χωριό Αλέξανδρος. Οι Πατέρες 
αυτοί έχτισαν τα πρώτα κελιά, μεγάλωσαν το ναό και οργάνωσαν το μοναχισμό 
στη Λευκάδα. Μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι η πρώτη εικόνα της Παναγίας που 
είχε παραγγελθεί στην Κωνσταντινούπολη, αποκαλύφθηκε «αχειροποίητος» στον 
ιερομόναχο και αγιογράφο Κάλλιστο, μετά από προσευχή του. Γι' αυτό 
ονομάστηκε και Φανερωμένη. Το μοναστήρι πήρε τη σημερινή του μορφή επί 
Ενετοκρατίας το 1734. Ο ναός ξαναχτίστηκε τον 19ο αιώνα, μετά από δύο 
πυρκαγιές και έχει χαρακτηριστικά που φανερώνουν έντονη επίδραση της 
Ζακυνθινής αρχιτεκτονικής. Η εικόνα της Παναγίας (1887) είναι αντίγραφο της 
παλιάς θαυματουργής εικόνας της Φανερωμένης και έγινε στο Άγιο Όρος. Το 
τέμπλο του έγινε μετά το 1886 και είναι έργο του Ευστάθιου Προσαλέντη του 
νεότερου. Οι εικόνες του είναι έργο των αδελφών Χριστόδουλου και Θωμά 
Ζωγράφου από τις Χιονιάδες της Ηπείρου. 

Επίσης, στις ποδιές του τέμπλου 
υπάρχουν έργα του Λεωνίδα Σίδερη, με παραστάσεις από την Καινή Διαθήκη. Το 
μοναστήρι ανακαινίστηκε πρόσφατα με πρωτοβουλία του Ηγούμενου. 
Κατασκευάστηκε νέα πτέρυγα κελιών, ηγουμενείο, συνοδικό, βιβλιοθήκη και 
παρεκκλήσιο αφιερωμένο στον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη. Εδώ, σε σύγχρονο 
κτίριο, στεγάζεται και το Εκκλησιαστικό μουσείο της μονής με χαρακτηριστικά 
εκθέματα της εκκλησιαστικής τέχνης και παράδοσης. Εικόνες, άμφια, σκεύη και 
βιβλία εκτίθενται σε τρεις ορόφους δίνοντας στον επισκέπτη μια ανάγλυφη 
εικόνα για την εξέλιξη του πολιτισμού της Λευκάδας. Επίσης, στη μονή 
λειτουργεί έκθεση χριστιανικού βιβλίου, καθώς και μικρός ξενώνας για τη 
φιλοξενία προσκυνητών. Η Παναγία η Φανερωμένη, που στέκει για αιώνες στον 
ιερό βράχο, συγκεντρώνει πολλούς προσκυνητές. Είναι πολιούχος και προστάτιδα 
των «απανταχού της γης Λευκαδίων» και η χάρη της εορτάζεται με κάθε 
μεγαλοπρέπεια τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος.

Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ (Αριστοτέλη Βαλαωρίτη)

Χαμογελά η ανατολή και ροδοκοκκινίζει

ολίγο ολίγο η καταχνιά, που τα βουνά στολίζει.

Λαλεί τ΄ ορνίθι της αυγής, το πρόβατο βελάζει.

Ξυπνούν στα πλάγια οι πέρδικες, η μια την άλλη κράζει.

Ξυπνά κι ο γέρο γούμενος, τον όρθρο του σημαίνει

και μουρμουρίζοντας σιγά, στην εκκλησιά πηγαίνει,

την άγια εικόνα της Κυράς σκυφτά να προσκυνήσει.

Κι εκεί που ετέντων ο παπάς τα χείλη να φιλήσει

του κάστηκε πως έλειπε - παράδοξη ιστορία -

απ΄ το θρονί της το χρυσό η Δέσποινα Μαρία.

Ετρόμαξ΄ ο καλόγερος. Στην πλάκα γονατίζει,

χτυπά το μέτωπο στη γη, παρακαλεί, δακρύζει.

Με μιας αστράφτ΄ η εκκλησιά κι αισθάνεται ένα χέρι

όπου τον ανασήκωνε. Μοσχοβολάει τ΄ αγέρι.

Τα μάτια του άνοιξ΄ ο παπάς. Στο κάτασπρο του γένι

το δάκρυ του εσταζε βροχή.. Κοιτάζει καθισμένη

στο θρόνο βλέπει την Κυρά, που του χαμογελούσε

και το Παιδί, που εχαίρετο και που τον ευλογούσε.

- Σε ποιο καλύβι αγνώριστο, σε ποια καρδιά θλιμμένη

να πέρασες τη νύχτα Σου, Κυρά Φανερωμένη;

Ποιό μαραμένο λούλουδο η χάρη Σου, Κυρούλα,

κρυφά ν΄ ανάστησε, σαν ουρανού δροσούλα;

-----------------------------------------------------------------

ΚΥΡΑ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ(Νικος Καρύδης):

Κυρά Φανερωμένη μου, του Λευκαδίτη σκέπη,

χαρά σ 'τον που σε προσκυνά, χαρά στον που σε βλέπει.

Σεμνή Παρθένο να κρατάς στ' απέριττο Θρονί σου

τον Γιόκα σου τον ακριβό και τον Μονογενή σου.

Κι από τα πεύκα γύρωθε κι από τον κάμπο κάτω

κι απ' του Ιονίου την πνοή που γέμει αφρό δροσάτο.

Κι από τα θάμνα, τα στρουθιά και τα άγρια λουλούδια

μύρα, ψαλμούς, λιβανωτό σου στέλνουν τα αγγελούδια.

Κάμε, Κυρά μου, του φτωχού τον μόχθο ευλογία,

του ανήμπορου τον πυρετό κάν' τον δροσιά αγία.

Της μάνας τον παραδαρμό που `χει παιδί στα ξένα

κάν' τον τραγούδι και χορό με κορυφαία εσένα.

Βλόγα, Κυρά μου, του φτωχού το λάδι και το αμπέλι

ως σ' ευλογούν ακοίμητοι οι δυό σου οι Αγγέλοι.

Κι ως στέκονται ο ένας ζερβά κι ο άλλος στα δεξιά σου,

στέλνε μας θεία μηνύματα και σώζε τα παιδιά σου.

Φανέρωνέ μας, Δέσποινα, την κρύφια τη βουλή σου,

διώξ' το κακό κι αγκάλιασε το όμορφο το νησί σου.

Ως αγκαλιάζει με στοργή τα τέκνα της η μάνα,

ως αγκαλιάζει την ψυχή του δειλινού η καμπάνα.

Κι αξίωσέ μας αν ποτέ στα ξένα κοιμηθούμε

στο χώμα της δικής σου γης ανάπαυση να βρούμε.

Κυρά Φανερωμένη μου, της πίστης μου λαμπάδα,

Κυρά μου και Βασίλισσα, βοήθα την Λευκάδα.

--------------------------------------------------------------------------------------------

ΚΥΡΑ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ (Ηλίας Γεωργάκης)

Aνεβαίνω τα σκαλιά

βλέπω θάλασσα πλατιά,

του Θεού την ομορφιά

στο Ιβάρι τον ψαρά.

Βλέπω πόλη, ελαιώνα

και στον Κάστρο τον αιώνα,

τη ζωή μου να περνά

σαν τη βάρκα στ΄ανοιχτά.

Κατεβαίνω τα σκαλιά

με το σύννεφο αγκαλιά

βλέπω Κάστρο-Αη Γι'αννη

των κυμάτων το σεργιάνι,

βλέπω Γύρα, βλέπω Μύλους

στην αμμογλωσσα δυο φίλους.

Ανεβαίνω τα σκαλιά

με την πίστη στην καρδιά

στη Κυρά να προσκυνήσω

μια χάρη να ζητήσω.

Στη Κυρά Φανερωμένη

θα της πώ να περιμένει

στην εικόνα θα σταθώ

με ελπίδα θυμιατό

Στην Κυρά την Παναγιά

θα ανάψω δυό κεριά

πως μια μέρα θα γυρίσω

άγιο χώμα να φιλήσω.

Arenaria Leukadia

Details
dionysis logo
Αφιέρωματα
21 January 2012
Hits: 11615

ARENARIAΈνα φυτό να σμιλεύει την άμμο, την πέτρα, τη ζωή.Η ARENARIA LEUKADIA μου θυμίζει το όνειρο. Το όνειρο που έχουμε όλοι. Όσο άπιαστο, όσο περίπλοκο κι αν φαίνεται έχει τον τρόπο να επιβιώνει, να ξεφυτρώνει από το μυαλό μας, να είναι πάντοτε παρόν. Το όνειρο που μας κρατάει ζωντανούς. Το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, μιας ανθρώπινης ζωής. Γιατί μη νομίζετε ότι μας έμεινε και τίποτα άλλο. Μόνο το όνειρο δεν θα μας προδώσει ποτέ. Στην εποχή του μίσους, της υπερβολής, του δήθεν, του εγώ, της ισοπέδωσης. Που η μοναξιά σηκώνει κεφάλι, οι φίλοι μας χάθηκαν και η αβεβαιότητα μας λέει καλημέρα. Όλοι ζούμε με ένα όνειρο. Κι ας επιμένουν κάποιοι ότι το όνειρο δεν γίνεται πραγματικότητα. Αφήστε τους να λένε. Το ARENARIA LEUKADIA αντιστέκεται. Και θα συνεχίζει να φύεται στην άμμο της Λευκάδας. Γιατί είναι όνειρο

To παραπανω ειναι ενα κείμενο μου απο το βιβλίο μου "ΟΡΦΕΩΣ 2" (εκδόσεις ‘ΑΓΚΥΡΑ’).
Eνα σχετικό αφιέρωμα εγινε απο την ιστοσελίδα http://www.kolivas.de (συντάκτης ο Αιθεροβάμων) με τίτλο ‘’Η Αρενάρια της Λευκάδας - Αναζητώντας το όνειρο για μια επιστροφή στη Φύση’’το οποίο και αναδημοσιευω μαζι με τίς φωτογραφίες:

''Εκείνο που χαρακτηρίζει έντονα το φυτικό βασίλειο και αξίζει τον απεριόριστο θαυμασμό μας, είναι πέρα από το πλήθος των αρωμάτων η ανεξάντλητη ποικιλομορφία σχημάτων και χρωμάτων.Σχήματα απλά έως σύνθετα από τα πιο μικροσκοπικά, μεγέθους καρφίτσας μέχρι τους πελώριους όγκους που καλύπτουν οι σεγκόβιες του Αμαζονίου και συνδυασμοί όλων των χρωμάτων που μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους.Και μέσα σ’ αυτή τη πανδαισία της χλωρίδας μπορεί να δεις κάποια φυτά τόσο μικροσκοπικά, τόσο ταπεινά, που αν δεν ξέρεις, απορείς πως δημιουργούν ενδιαφέρον και κατορθώνουν να γίνουν αντικείμενο μελέτης και έρευνας από τον πολυάσχολο άνθρωπο…Ένα τέτοιο φυτό είναι και η Αρενάρια της Λευκάδας γνωστή με το επιστημονικό όνομα Arenaria Leucadia Phitos & Strid 1994 της οικογένειας Caryophyllaceae. Το όνομα της το γνωρίσαμε για πρώτη φορά εδώ και μερικά χρόνια, όταν είδαμε μια κάρτα προηγούμενης Δημοτικής αρχής που δυστυχώς η φωτογραφία δεν βοηθούσε να δεις καθαρά το άνθος και το μέγεθος του φυτού, ούτε μας έδινε κάποια πληροφορία για αυτό. Ήταν πάντως μια πολύ καλή ενέργεια που δυστυχώς πέρασε απαρατήρητη.Έκτοτε κανείς δεν βρήκε το χρόνο… ν’ ασχοληθεί μ’ αυτό το άσημο φυτό, που το λουλουδάκι του δεν ξεπερνά τα πέντε χιλιοστά και το ύψος του φυτού τα τρία έως πέντε εκατοστά.Και όμως αυτό το τόσο «ασήμαντο» βρήκαν το χρόνο να μελετήσουν και να ταξινομήσουν ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών Δημήτρης Φοίτος και η βοτανολόγος Arne Strid χαρίζοντάς του το όνομα της πατρίδας μας, μιας και το συνάντησαν για πρώτη φορά στη περιοχή μας το 1994.Ίσως να απορούν πολλοί, πως υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται με τόσο «τιποτένια» (κατά τη γνώμη τους) θέματα!…Αυτή η υπεροψία ιδιαίτερα σήμερα μας έχει απομακρύνει από την ουσία και τη χαρά της ζωής, έχουμε ξεχάσει τη μυρουδιά του φρεσκοβρεγμένου χώματος, το λαμπύρισμα της πυγολαμπίδας, την ευωδιά της αλιφασκιάς, το άρωμα της αγράμπελης, το τιτίβισμα του χελιδονιού και τόσα άλλα!Φτάσαμε να μη παρατηρούμε σχεδόν τίποτα το ουσιαστικό!Η απασχόλησή μας πάντα επιφανειακή, η ζωή μας σ’ ένα διαρκές και ανελέητο κυνηγητό, που όλα εκφράζονται σε ταχύτητα. Ταχύτητα στα αυτοκίνητα, ταχύτητα στους υπολογιστές, ταχύτητα στις μετακινήσεις μας …… ταχύτητα παντού ακόμη και στο φαγητό

Νίκος Σβορώνος: 100 χρόνια από τη γέννηση του

Details
dionysis logo
Αφιέρωματα
21 January 2012
Hits: 12797
Νίκος Σβορώνος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Καινοτόμος ιστορικός διεθνούς αναγνώρισης, ο Νίκος Σβορώνος (1911-1989) διέπρεψε ως επιστήμονας στη Γαλλία, μελέτησε τον σχηματισμό και τη λειτουργία των κοινωνικών δομών στο Βυζάντιο και στον Νέο Ελληνισμό βασιζόμενος στην εξονυχιστική εξέταση οικονομικών τεκμηρίων και νομικών κειμένων, εισήγαγε νέα επιστημονικά εργαλεία στην ιστοριογραφική έρευνα και άφησε σημαντική παρακαταθήκη στους έλληνες ιστορικούς την πρωτοποριακή και διαρκώς ανήσυχη σκέψη του. Ο Λευκαδίτης ιστορικός διερεύνησε ποικίλες όψεις της ιστορικής γνώσης, εγκαινιάζοντας νέα πεδία έρευνας για τη βυζαντινή και τη νεοελληνική ιστορία, ενώ εφάρμοσε και καινούργια μεθοδολογικά εργαλεία, σηματοδοτώντας τη γενικότερη ανανέωση των ιστορικών και των κοινωνικών σπουδών. Η βαθιά αφοσίωσή του στο επιστημονικό του έργο συνοδεύτηκε, εξάλλου, από μια ενεργή εμπλοκή του ως ιστορικού και διανοουμένου στα μεγάλα γεγονότα της εποχής του (Κατοχή, Εμφύλιος, Ψυχρός Πόλεμος -που τον ζει εξόριστος στο Παρίσι- Μεταπολίτευση, oπότε και επιστρέφει στην Ελλάδα.
 
   
 
o Ν.ΣΒΟΡΩΝΟΣ ΜΙΛΑ ΓΙΑ  ΤΟ ΕΑΜ-
ΒΙΝΤΕΟ- ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ (πατήστε στην παρακάτω  διεύθυνση)

http://www.youtube.com/watch?v=kUaksJCcwJk

Ο Νίκος Σβορώνος γεννήθηκε το 1911 στη Λευκάδα και πέθανε το 1989 στην Αθήνα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάσθηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών. Πήρε μέρος στην αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής μέσα από τις γραμμές του ΕΛΑΣ. Το 1945, χάρις τις ενέργειες του διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου Οκτάβ Μερλιέ και με υποτροφία της Γαλλικής Δημοκρατίας, κατέφυγε στη Γαλλία μαζί με άλλους αριστερούς διανοούμενους. Το 1955 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια και το 1961 απέκτησε τη γαλλική. Το 1962 απέκτησε το doctorat τρίτου κύκλου και το 1975 ανακυρήχθηκε Docteur es Lettres της Σορβόννης. Εργάσθηκε στο CNRS και δίδαξε ως διευθυντής σπουδών στην Ecole Pratique des Hautes Etudes (IV Section) ιστορία των θεσμών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά την πτώση της δικτατορίας δίδαξε στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Κρήτης, διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης. 

Η Βιβλιοθήκη του Νίκου Σβορώνου (στη παρακείμενη πλατεία Μαρκά στο κέντρο της πόλης Λευκάδας οπου ειναι και ειναι και η προτομή του) είναι «το τέλος του ταξιδιού» για το Λευκαδίτη μέγα διανοητή και δάσκαλο της ιστορικής επιστήμης. Το έργο του ιστορικού µε τη διεθνή αναγνώριση βρίσκεται πλέον στη γενέτειρά του και γίνεται πόλος έλξης για ακαδημαϊκούς και λάτρεις της ιστορίας. Η Βιβλιοθήκη του Νίκου Σβορώνου έχει παραχωρηθεί από τους κληρονόμους του στο Δήμο Λευκάδας ένεκα της καταγωγής και της αγάπης που έτρεφε ο Νίκος Σβορώνος στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Λευκάδα. Η αίθουσα της Βιβλιοθήκης βρίσκεται στον πρώτο όροφο ενός κτιρίου στην πλατεία Μαρκά της παλιάς πόλης, λίγα μέτρα από τον εμπορικό και πολυσύχναστο δρόμο της πόλης. Στον ίδιο όροφο στεγάζεται και η Χαραμόγλειος Ειδική Λευκαδιακή Βιβλιοθήκη. Το μεγαλύτερο μέρος των βιβλίων και του αρχείου της Συλλογής του Νίκου Σβορώνου είχε παραμείνει στη Γαλλία ακόμα και μετά την επιστροφή του ιδίου και μετεγκατάστασή του στην Ελλάδα τα πρώτα έτη της μεταπολίτευσης. Φαίνεται ότι µε την επιστροφή του στην Ελλάδα ο Νίκος Σβορώνος μετέφερε µόνο τα πιο απαραίτητα για τις επιστημονικές του εργασίες βιβλία και σ' αυτά προστέθηκε ένας αριθμός νέων τίτλων από αγορές ή δωρεές. Ο κατάλογος των Βιβλίων της Γαλλίας περιλαμβάνει περίπου 3004 τίτλους ενώ ο κατάλογος των εν Ελλάδι βιβλίων περιλαμβάνει περίπου 1581 τίτλους. Σήμερα όλα τα βιβλία έχουν τοποθετηθεί στο χώρο της Βιβλιοθήκης. 

Σχετικά με την βιβλιοθήκη Σβορώνου ειναι και η παρακάτω ανοιχτή Επιστολή με παραλήπτη τον Δήμο Λευκάδας απο την σχολ. Σύμβουλο Φιλολόγων νομού Λευκάδας Δρ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού: 

''Συμπληρώνονται φέτος (2011) εκατό χρόνια από τη γέννηση του διεθνούς κύρους Λευκαδίτη ιστορικού Νίκου Σβορώνου (1911-1989). Το γεγονός, προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία στον ακαδημαϊκό χώρο να προσεγγίσει το έργο του ερευνητικά, να ερμηνεύσει και να κατανοήσει το μέγεθος της διανοητικής και επιστημονικής παρουσίας του, να συγκροτήσει ένα πλαίσιο θεωρήσεων της πολλαπλής συμβολής του στην εννοιολόγηση προβλημάτων μελέτης της νεοελληνικής ιστορίας, ανάλυσης και ερμηνείας ιστορικών σχέσεων που μορφοποιούνται σε συνάφεια με τις κοινωνικές και οικονομικές δομές. Προσφέρει επίσης στον ευρύτερο χώρο της εκπαίδευσης την ευκαιρία να εστιάσει στη «μελέτη περίπτωσης» ενός ιστορικού ευρωπαϊκού και διεθνούς κύρους, του οποίου το έργο -και η κατανόησή του- συμβάλλει στην κατανόηση της σύγχρονης ιστορικής σκέψης και των μεθόδων που ακολουθεί προκειμένου να αναχθεί στην ιστορική αλήθεια και τη συνείδηση της ιστορίας. Επιπλέον, η διαμόρφωση του επιστημονικού ήθους με το οποίο ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος εργάστηκε στον αυστηρό-και με το ηθικό του νόημα-πεδίο της έρευνας, σε συνάρτηση και οργανική σύνδεση με το ανθρώπινο ήθος του και τις ηθικές νοηματοδοτήσεις της εκπαιδευτικής του ταυτότητας, συνιστά ένα, από κάθε άποψη, παράδειγμα ιδεατής σύγκρασης επιστημονικού, ηθικού και κοινωνικού homo universalis. (Συσσωματώνοντας όλη την πείρα της ζωής του σε έναν φιλοσοφικό απολογιστικό μονόλογο, εκεί προς τον επίλογό της, είχε πει: Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτε εκτός από τονάνθρωπο και την ηθική του διάσταση»). 

Ο Νίκος Σβορώνος, είναι γνωστό, ότι ανήκει στη γαλλική ιστορική σχολή που την εγκαινιάζει το περιοδικό ANNALES και που επρόκειτο να αναδομήσει εντελώς τόσο τα περιεχόμενα όσο και τις μεθόδους ανάγνωσης της ιστορίας. Ο Σβορώνος, με υποτροφία του Γαλλικού Ινστιτούτου στη Γαλλία θα σταδιοδρομήσει εκεί στο χώρο της έρευνας και θα γίνει καθηγητής και Διευθυντής Σπουδών στη Σχολή Ανωτάτων Σπουδών στο Παρίσι. Στο ερευνητικό του έργο, με μια ιδιοφυή κριτική προσαρμογή τού θεωρητικού παραδείγματος που του προσφέρει η μελέτη της σύγχρονής του γαλλικής ιστοριογραφικής σχολής, θα ερευνήσει τη μεσαιωνική και τη νεότερη ελληνική ιστορία, «σταθμεύοντας» κυριολεκτικά στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής ιστορίας και προσδιορίζοντας τους ιδεολογικούς άξονες που συγκροτούν αυτές τις ιδιαιτερότητες. Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού της διδακτικής της Ιστορίας σήμερα στα δευτεροβάθμια σχολεία σε επίπεδο επιστημολογικό (περιεχομένου και παιδαγωγικών προσεγγίσεων) και η προαγωγή της τοπικής ιστορίας με τη χρήση των τεκμηρίων της, συνδέονται άμεσα με την ιστορία και την ιστορική σκέψη που υπηρέτησε τόσο ερευνητικά όσο και διδακτικά ο Νίκος Σβορώνος-του οποίου, ωστόσο, το επιστημονικό έργο και η εν γένει σημαντική συμβολή του στη σύγχρονη κοινωνική ιστορία παραμένει άγνωστη στα μαθητικά ακροατήρια και στον εκπαιδευτικό κόσμο ενδεχομένως. Η Λευκάδα, το νησί που γεννήθηκε ο Νίκος Σβορώνος, και τον πολιτισμό του οποίου έφερε πάντοτε ως σταθερή πνευματική και συναισθηματική επένδυση, και στο οποίο πρόσφερε ανεπανάληπτες επιστημονικές και ανθρώπινες εμπειρίες και εμπειρίες ήθους, είχε την τιμή μιας εξαιρετικής εκ μέρους του δωρεάς προς το Δήμο Λευκάδας με δημόσια διαθήκη: της Βιβλιοθήκης Σβορώνου, πολύτιμης θεσμικής υποδομής για την έρευνα και τη μελέτη του έργου του αφενός, και αφετέρου για την προαγωγή της ιστορικής έρευνας στον τοπικό, τον εθνικό, τον ευρωπαϊκό και τον διεθνή χώρο. Αναξιοποίητη και στατικά εγκιβωτισμένη αυτή η ανεπανάληπτη δωρεά, 22 χρόνια μετά το θάνατό του, είναι σήμερα μια ευκαιρία τιμής στον μεγάλο ιστορικό μας η αποκατάστασή της. Και επιπλέον μια χειρονομία οφειλόμενης πολιτιστικής και πνευματικής ευαισθησίας προς τους πολίτες της Λευκάδας, τον εκπαιδευτικό κόσμο και την κοινότητα των ασκούντων ερευνητικό έργο. Γιατί η καθυστέρηση δεν είναι μόνον χρονικό μέγεθος αλλά πνευματικό, πολιτιστικό και ηθικό-προπάντων, κατάσταση ασεβής προς το πνευματικό παρελθόν του τόπου και των ανθρώπων που το σφυρηλάτησαν. Φέτος, και για τη σχολική χρονιά 2011-2012, καθώς συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Σβορώνου, προγραμματίζουμε, ως Γραφείο Σχ. Συμβούλου σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Β/θμιας Εκπαίδευσης και το ΚΕΣΥΠ Λευκάδας, την Εταιρεία Θεωρίας, Έρευνας και Διδακτικής της Γενικής και Τοπικής Ιστορίας και την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες με τα σχολεία μας ώστε, στα πλαίσια του μαθήματος της Ιστορίας και με την ανάπτυξη διεπιστημονικών συνεργασιών, να γνωρίσουν οι μαθητές μας το έργο και την προσωπικότητα του Νίκου Σβορώνου και να μυηθούν στην προβληματική και στις μεθόδους της σύγχρονης ιστορικής έρευνας. Στα πλαίσια αυτών των εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών εκ μέρους μας, και προκειμένου να έχουμε μια επιτόπια σεμιναριακή εμπειρία στη Βιβλιοθήκη Σβορώνου, σας προτείνουμε τα παρακάτω:

Α. Να γίνει μια άμεση και συντονισμένη προσπάθεια εκ μέρους του Δήμου Λευκάδας ώστε να καταστεί επισκέψιμη η Βιβλιοθήκη στο μαθητικό κοινό των σχολείων του νησιού μας -και ευρύτερα-.

Β. Να ταξινομηθεί το υλικό της Βιβλιοθήκης ώστε να είναι δυνατή για τη φετινή χρονιά η ερευνητική χρησιμοποίησή της από τους μαθητές. Και στη συνέχεια, με την επαγγελματική παρέμβαση εμπειρογνωμόνων, να δοθεί στην έρευνα. 

Γ. Προτείνουμε, επίσης, με την παιδαγωγική καθοδήγηση εκπαιδευτικών μας, τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού (έντυπου και ηλεκτρονικού: ενημερωτικά φυλλάδια, εκπαιδευτικά CD, έντυπα εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων κ.λ.π.) για την αποτελεσματική ξενάγηση των μαθητών μας στο χώρο της Βιβλιοθήκης και την υλοποίηση εκεί εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων σχετικών με την ιστορία και τη διαδικασία της ιστορικής έρευνας. ( Για τα παραπάνω έχουμε ήδη αποστείλει προ πολλού σχετική επιστολή στους αρμοδίους και δεν υπήρξε μέχρι στιγμής καμιά απάντηση). Πιστεύουμε ότι οι ενέργειες αυτές, δεν αποτελούν μόνον τα οφειλόμενα προς το μεγάλο Λευκαδίτη ιστορικό και το πνευματικό κεφάλαιο που κατέθεσε στο γενέθλιο τόπο, αλλά και μια διεύρυνση και τόνωση των ερευνητικών δυνατοτήτων του τόπου μας. Ευχαρίστως θα προσφέραμε κάθε εκπαιδευτική και επιστημονική υπηρεσία προκειμένου να υλοποιηθούν τα παραπάνω. (η Σχ. Σύμβουλος Φιλολόγων ν. Λευκάδας Δρ. Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού ). 

YΓ: Το Γραφείο Σχολικής Συμβούλου Φιλολόγων Λευκάδας σε συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων, τη Διεύθυνση Δ/θμιας Εκπαίδευσης Λευκάδας, το ΚΕ.ΣΥ.Π. Λευκάδας και την Εταιρεία Θεωρίας, Έρευνας και Διδακτικής της Γενικής και της Τοπικής Ιστορίας προκηρύσσουν Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό, με την ευκαιρία συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννηση του διεθνούς κύρους Λευκαδίτη ιστορικού Νίκου Σβορώνου (1911-1989). Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές Γ΄ τάξης Γυμνασίου και Α΄ τάξης Γενικού και Επαγγελματικού Λυκείου και η συμμετοχή σε αυτόν είναι προαιρετική. Ο διαγωνισμός αφορά στη συγγραφή ιστορικού δοκιμίου, ατομικά ή ομαδικά (έως 5 μαθητές) και με επιλογή θέματος από την τοπική ιστορία, έκτασης μέχρι και δώδεκα δακτυλογραφημένων σελίδων. Παραθέτουμε ενδεικτικά θεματικές περιοχές, τις οποίες οι μαθητές μπορούν να αξιοποιήσουν για τη μορφοποίηση του θέματός τους: 

I. Από την ιστορία του τοπίου: ονοματοθεσία της περιοχής, τοπωνύμια, οδωνύμια, αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακοί οικισμοί, δάση, λίμνες, όρη, καλλιέργειες, αγαθά, κτήρια, ανδριάντες, ηρώα, λιμάνια, γεφύρια, κάστρα, συγκοινωνίες και μεταφορές κ.ά. 

II. Από τις καθημερινές ανθρώπινες δραστηριότητες: η φροντίδα της καθημερινής ζωής: οικιακές εργασίες, τροφή, ένδυση, επικοινωνία, ελεύθερος χρόνος-ψυχαγωγία, η πρόσληψη των χρόνων και των χώρων κ.λ.π., οι προσωπικές επιθυμίες, οι φιλοδοξίες, η μόδα, τα κοσμήματα, η θνησιμότητα: αρρώστιες, μοναξιά, πόνος, γήρας κ.λ.π., οι αλλαγές στην τεχνολογία, εγκλεισμός, περιθώριο-μοναχική ζωή κ.ά. 

III. Από την ιστορία της οικογένειας: οικογενειακές σχέσεις, φυσικά χαρακτηριστικά, εγκατάσταση και μετακινήσεις, τα οικονομικά της οικογένειας, η εκπαίδευση της οικογένειας, η καθημερινή ζωή της οικογένειας, κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα της οικογένειας κ.ά. 

IV. Από την τοπική κοινωνία: γενικά χαρακτηριστικά, οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, συνθήκες και περιβάλλον εργασίας, υγεία, δομές της τοπικής εξουσίας, γραφειοκρατία και σχέσεις με την κεντρική εξουσία κ.ά. 

Οι εργασίες των μαθητών, οι οποίες θα γραφούν εκτός σχολικού ωραρίου, θα υποβληθούν έως την 10η Δεκεμβρίου 2011στο Διευθυντή του σχολείου. 

Σε κάθε εργασία πρέπει να αναγράφονται: 

Επώνυμο και όνομα μαθητή

Σχολική μονάδα

Ταχ. Δ/νση 

Τηλέφωνο 

Οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων θα αποστείλουν τις εργασίες έως την 21η Δεκεμβρίου 2011 στη διεύθυνση: 

Διεύθυνση Δ/θμιας Εκπ/σης Λευκάδας

Γραφείο Σχ. Συμβούλων Φιλολόγων

Καραβέλα 11

31100 Λευκάδα

Η επιλογή των τριών καλύτερων εργασιών θα γίνει από επιτροπή

Αφιέρωμα στον Ηλία Λογοθέτη

Details
dionysis logo
Αφιέρωματα
21 January 2012
Hits: 13213
LOGOTHETISΟ Ηλίας Λογοθέτης ζει και ανασαίνει με την Λευκάδα στην καρδιά του. Λες και δεν έφυγε ποτέ απο του Πουλιού. Και ειναι πράγματι ο ηθοποιός που καταθέτει τη ψυχή του στο σανίδι. Σεμνός, διαβασμένος, χαμογελαστός, πάντα με χιούμορ και καλή διάθεση, δεινός τραγουδιστής, διορατικός, πάντα με άποψη ειναι ιδιαίτερα αγαπητός στο ευρύ κοινό. Είχε την μεγάλη τύχη να μεγαλώσει στην αξέχαστη παλιά Λευκάδα, με τους διανοούμενους, τις φάρσες, το φεστιβάλ, τα φαρομανητά, την πολιτιστική πανδαισία, τα ξενύχτια στου '' Μουτρούκαλη''. Κι αυτή την Λευκάδα συνεχίζει να κουβαλάει στην καρδιά του. Ειναι 'η πιο μεγάλη απουσία μου-η πιό μεγάλη λατρεία μου.', μας αποκάλυψε στη συνέντευξη που είχαμε μαζί του. Και όταν τον ερώτησα αν θα επιστρέψει στο νησί η απάντηση του ειναι εντυπωσιακή: ''Πρέπει να προετοιμάσω την καρδιά μου. Το μυαλό μου ειναι προετοιμασμένο''. Σύζυγός του ειναι η γνωστη ηθοποιός Μαρία Ζαχαρή(που δινει ρεσιτάλ στο εργο του Γ. Βιζυηνού το 'Αμάρτημα της μητρός μου'' και γιος του- ο επίσης ηθοποιός- Αλέξανδρος Λογοθέτης.(σ.σ. επαιξε το ρόλο του γιατρού στο «Νησί» ). Παραθέτω δυο συνεντεύξεις που μου έδωσε ο λατρεμένος μου νονός. ο Ηλ. Λογοθέτης:
 
 
 


ΕΡΩΤΗΣΗ: Μια εικόνα απο τα παιδικά σου χρόνια;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Η Κουζούντελη φωτισμένη απο τις πυγολαμπίδες. Ενα ονειρικό τοπίο.

ΕΡ: Λευκάδα;

ΑΠ: Η πιό μεγάλη απουσία μου-η πιό μεγάλη λατρεία μου.

ΕΡ: Μια νύχτα που δεν θα ξεχάσεις ποτέ.

ΑΠ: Νύχτα αποκριάς. Βροχή. Κατακλυσμός. Βρίσκομαι τυλιγμένος σ΄ενα καμιλό παλτό πάνω σ΄ενα σωρό ελιες σε μια αποθήκη που ειχε ο Μήτσουρας στην Κουζούντελη.

ΕΡ: Αξέχαστη καντάδα;

ΑΠ: Στο σπίτι του εισαγγελέα Συμπέθερου για το καλωσόρισμα στη Λευκάδα. Στην
αρχή μας παρεξήγησε οτι κάνουμε καντάδα στην πανέμορφη σύζυγο του αλλά μετά
μας φόρτωσε κεράσματα! ''Ω! μην κοιμάσαι ξύπνα να σε δώ, ψυχή χαριτωμένη....

ΕΡ: Αγαπημένοι παλιοί φίλοι;

ΑΠ: Πανάγος, Ζαχαρής, Βαλαμόντε, Ασδραχάς, Ψάθας, Πάλμος, Αγγελος Παταλέας, Πάπιος μα προπάντων ο θείος μου, ο Χρήστος Ο Καλογιάννος.

ΕΡ: Κώστας Βαλαμόντε;

ΑΠ: Μαέστρος του σουρεαλισμού, μέγιστος ποιητής, μεγάλος ζωγράφος.

ΕΡ: Αγιομαυρίτικη φάρσα-μύθος

ΑΠ: Οι 'Γάτες'. Οι Ιταλοί έρχονται στη Λευκάδα για να αγοράσουν γάτες. Ο
Ζαχαρής σκηνοθετεί με μαεστρία τη φάρσα που άξιζε ενα Οσκαρ.

ΕΡ: Ενα όνειρο σου;

ΑΠ: Να ξαπασπρωξω τη σχεδία στο Πέραμα, μαζί με τη φίλη μου τη Βέρα.

ΕΡ: Στίχος που σε σημαδεύει;

ΑΠ: 'Άγνωστε καβαλάρη σκονισμένε, στο χάνι πούρθες χτες να κοιμηθείς,,,,'
(Σπύρος Φιλιππας-Πανάγος). Με αυτό κέρδισα την υποτροφία το 1964 στο ΘέατροΤέχνης του Κούν.

ΕΡ: Λευκαδίτικος πολιτισμός;

ΑΠ: Πολιτισμός προχωρημένος, πολιτισμός καρδιάς και νού. Σπάνια περίπτωση.

ΕΡ: Λευκαδίτες

ΑΠ: Παράξενοι, απόκοσμοι, ευαίσθητοι, υποκριτές, θανάσιμα ερωτευμένοι, δεινοί κανταδόροι, νοσταλγοί της αιώνιας επιστροφής στην ευλογημένη Λευκάδα, τη χωρα των ποιητών

ΕΡ: Σχεδιάζεις επιστροφή;

ΑΠ: Εχει δρομολογηθεί. Όμως το ταξίδι ειναι επικίνδυνο. Πρέπει να προετοιμάσω την καρδιά μου. Το μυαλό μου ειναι προετοιμασμένο.

ΕΡ: Σπύρος Φίλιππας-Πανάγος;

ΑΠ: Ο Δίας μου, ο Απόλλωνας μου, ο Διόνυσος μου, ο αίτιος της ταλαιπωρίας μου στο θέατρο, ο αίτιος της ευτυχίας μου στη σκηνή, όλη μου η μνήμη για τη Λευκάδα μας. 'Ο Βαγγέλης ο Μετανάστης'.

ΕΡ: Χωρίς τη Λευκάδα;

ΑΠ: Σιωπή.....
-----------------------------------------------------------
20 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ -''ΤΑ ΝΕΑ''-19/11/2010 -ΗΛΙΑΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ(ηθοποιός):’’Πολλοί θεατές παζαρεύουν τα εισιτήρια στο θέατρο’’. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΗΛΙΑΣ ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ


Για τρίτη χρονιά ο Ηλίας Λογοθέτης παίρνει τη µορφή του «καταραµένου» µυθιστοριογράφου Γεωργίου Βιζυηνού στην παράσταση που σκηνοθετεί ο ίδιος, αντλώντας έµπνευση από το «Αµάρτηµα της µητρός µου» (Θέατρο Βαφείο - Λάκης Καραλής). Το αυτοβιογραφικό διήγηµα δραµατοποιείται χωρίς καµία απολύτως αλλαγή στη γλώσσα ή περικοπή του κειµένου. Ο Ηλίας Λογοθέτης, µε 46χρονη θεατρική πορεία, αντιλαµβάνεται το θέατρο ως µια σπουδή, ως έρευνα της δράσης της θεατρικής πράξης. Τονίζει ότι ηθοποιός σηµαίνει µεταφορέας, δεν ποιεί ήθος, µεταφέρει ήθος αν υπάρχει.
Και αποκαλύπτει ότι λόγω της οικονοµικής κρίσης πολλοί θεατές από το τηλέφωνο παζαρεύουν την τιµή του εισιτηρίου.

1 Οικονοµική κρίση και θέατρο;
Η οικονοµική κρίση επηρεάζει τα πάντα. Πολλοί θεατές από το τηλέφωνο παζαρεύουν την τιµή του εισιτηρίου, και µάλιστα ακόµη και τα δύο ευρώ. ∆εν καταλαβαίνει κανείς το µέγεθος της τραγωδίας που µας οδηγεί το Μνηµονιο του Σόρος και των τοκογλύφων.

2 Η σηµερινή Ελλάδα;
Οσµή βρεγµένης κότας.∆ιαφθορά και απουσία ειλικρίνειας από το πολιτικό σύστηµα και αβέβαιες προοπτικές. Η Πνευµατική Ηγεσία ροχαλίζει.

3 Η νεολαία;
Ενα αµυδρό φως µες στο βαθύ σκοτάδι. Προσπαθεί να προσδώσει χαρούµενα χρώµατα στην κατήφεια του παρόντος, επινοώντας ελπίδες χιµαιρικές.

4 Σαράντα έξι χρόνια στο θεατρικό σανίδι, τι αποκοµίσατε;
Μεγάλες χαρές και µεγάλες στιγµές. Οπως η συνάντησή µου µε τον Πίντερ, τον Γιάννη Χρήστου, τον Τσαρούχη.

5 Οι σηµερινές αξίες του Νεοέλληνα;
Tις ψάχνει στο ∆ιαδίκτυο. Το είδος αυτό που αποκαλείτε «Νεοέλληνα» είναι προστατευόµενο και οι αξίες του περιγράφονται στο εγχειρίδιο του κόµη Ντε Βαλαµόντε, βοηθού επί πολλά χρόνια του Κλοντ Λεβί - Στρος.

6 Το µεγαλύτερο ρίσκο που έχετε πάρει;
Να φύγω από του Πουλιού (η γειτονιά µου). Η µυθική γειτονιά των κανταδόρων και των µποέµ, των σπάνιων αφηγητών και του Καλλίστρατου, ενός νεώτερου Αριστοφάνη και των φοβερών και τροµερών συµµαθητών του, µε κορυφαίο τον Νίκο Σκλαβενίτη, και του µεγάλου Μύστη της Θάλασσας Πάνου και των ∆ιαφωτιστών µου Ζαχαρή και Πανάγου.

7 Γεώργιος Βιζυηνός στο «Αµάρτηµα της µητρός µου».
Ψυχή µου, ψυχή µου, ανάστα, τι καθεύδεις; Η ψυχή µου είναι ανάλαφρη σαν το πουλί που έχει χτίσει τη φωλιά του στον ουρανό. Ταπεινός αφηγητής.

8 Ποιον θεωρείτε καλύτερο ηθοποιό όλων των εποχών;
∆εν µπορώ να απαντήσω σ’ αυτό το ερώτηµα, γιατί σίγουρα κάποιον θα αδικήσω. Είναι σαν να µε ρωτάτε ποιος είναι ο µεγαλύτερος ζωγράφος ή συγγραφέας ή συνθέτης – βέβαια δεν είναι το ίδιο. Ο Γιαν ΜακΚέλεν έχει κάτι το θεϊκό.

9 Ηθοποιός σηµαίνει…
Κατά τη γνώµη µου, σηµαίνει µεταφορέας. ∆εν ποιεί ήθος, µεταφέρει ήθος αν υπάρχει. Και τι γίνεται στην περίπτωση που ο ηθοποιός δεν έχει ήθος; Πώς πρέπει να ονοµάζεται; Ας περιοριστούµε λοιπόν στη λέξη ΥΠΟΚΡΙΤΗΣ ως άλλοθι.

10 Η θέση του έλληνα ηθοποιού στη σηµερινή κοινωνία;
Το θέµα εδώ είναι ταξικό. Αν δεν ανήκεις στην παντοδύναµη ολιγαρχία του θεάτρου, δεν έχεις θέση ακόµα και στο λεγόµενο «Εθνικό Θέατρο», που µάλλον πρέπει να ονοµαστεί «Οικογενειακό Θέατρο». Οι πραγµατικοί καλλιτέχνες είναι αυτοί που δεν είναι σίγουροι πού ρισκάρουν. Πάντως οι δυνάστες των ηθοποιών είναι οι ίδιοι οι ηθοποιοί.

11 Τηλεόραση και θέατρο;
Η τηλεόραση και το θέατρο βαδίζουν χέρι χέρι. Στο θέατρο αλλά και στην τηλεόραση γίνονται προσπάθειες για την πνευµατική ανύψωση του λαού που τόσο διψά για µόρφωση και καλλιέργεια.

12 Πώς βλέπετε το ελληνικό θέατρο;
Αµφίβολο, σπασµωδικό, µπάσταρδο. Παρ’ όλα αυτά, ελπιδοφόρο.

13 Το νόηµα της ζωής;
Το νόηµα της έννοιας «ζωή» ή το νόηµα του νοήµατος της έννοιας «ζωή», δεν καταλαβαίνω τι θέλετε να πείτε. Εν πάση περιπτώσει, η ζωή δεν µας δίνεται για να την απολαύσουµε αλλά για να την αντέξουµε και να ξεµπερδέψουµε µαζί της.

14 Ο αγαπηµένος σας ρόλος;
Ο Σπούνερ από τη «Νεκρή ζώνη» του Πίντερ. Είχα την ευτυχία να µε δει στην παράσταση.

15 Η µουσική στη ζωή σας;
Μια κυβέρνηση στο χάος του νου µου. Μια τακτοποίηση των νευρώνων.

16 Σας τροµάζει ο θάνατος;
Η απώλεια των φίλων είναι πιο τροµακτική από την ιδέα του θανάτου.

17 Πώς βλέπετε το ελληνικό σινεµά;
Οψιφανές και οψιγενές κίνηµα των δήθεν πρωτοπόρων κινηµατογραφιστών.

18 Ηθοποιός και τηλεόραση;
Αγάπης αγώνας άγονος. Σχέση συνοικεσίου µε προξενητές και προκαταβολή προίκας. Ενίοτε η πίκρα είναι µεγαλύτερη της προίκας.

19 Το στίγµα του σηµερινού ελληνικού πολιτισµού;
Ο ελληνικός πολιτισµός, ο πιο πλούσιος της ανθρωπότητας, αµύνεται ενάντια στη χυδαιότητα και την αισθητική παραµόρφωση και χαράζει την πορεία του στον χάρτη του µέλλοντος µε την οµορφιά και την εξυπνάδα των ανθρώπων που αµύνονται ενάντια στην υποδούλωση και το ξεπούληµα.

20 Λευκάδα, η γενέτειρά σας;
Ω χώµα µου, που αγνάντια σου ο ολόαγνος πόθος µου αχτιδοβολάει σαν αρραβώνας νέος στον ήλιο.Η συνείδηση της γής μου.

----------------------------------------
ΧΟΡΕΥΟΥΝ ΤΑ ΚΟΚΚΙΝΑ (TOY HΛΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗ).

Aπ' την αλμύρα, γόνος του Πουλιού

με την καντάδα τμήμα του μυαλού,

τα δύσκολα τα χρόνια στην Ελλάδα

ανοίγει τα φτερά του απ΄τη Λευκάδα.

Φρούφαλος, Ελένης ον ο γιός

φωνή ταμπεραμέντο, όλο χάρη

στο 'Πανθεον΄θαμώνας τακτικός

με την κιθάρα στα καντούνια σιγοντάρει.

Γαλάζια των ματιών του η θωριά

Λευκάδας να θυμίζει ακρογιάλι,

μεγάλη η ζεστή του η καρδιά

ποθεί του Αη Γιαννιού το μαϊστράλι.

Φιλί που δεν ακούμπησε ποτέ

τα χείλη τα γλυκά που λαχταρούσε

τα κόκκινα χορεύουν στη ζωή

σκεφτόταν συνεχώς, για κείνη ζούσε.

Ο Φίλιππος -Πανάγος αρχηγός

στο πνεύμα και στη σκέψη ήταν πρώτος,

αστεία, συζητήσεις, τσακωμοί

ξενύχταγε μαζί τους κι΄ο Κορώτος.

Κουζουντελη ο δρόμος φωτεινός

απλώνονται παντού πυγολαμπίδες

οι μνήμες μας κρατάνε στη ζωή

όρθιες να στέκουν οι ελπίδες.

Ταλέντο που ζητούσε αφορμή

η φτώχεια ήταν δύσκολη κι΄η πείνα,

μα ξάφνου μια μέρα βροχερή

ξεκίνησε να πάει στην Αθήνα

Οι φίλοι τον παρότρυναν θερμά

φαινόταν στην αρχή σαν ένα αστείο,

φτωχός αλλά με πίστη στη καρδιά

τον έβαλαν στο πρώτο λεωφορείο.

Του πλήρωσαν τα ναύλα ομαδικώς

ανοίγει τα φτερά του προς το φώς

και νατος οντισιόν μπροστά στον Κουν

διαμάντι η φωνή του που ακούν,

Σε στίχους του Πανάγου οι εξετάσεις

πέρασε ευθύς χωρίς συστάσεις

είχε το ταλέντο και τη τύχη

κι΄ας σήκωσε ψηλά ξανα τον πήχυ.

Μεγάλος θεατρίνος θα γεννεί

ψυχή του στο σανίδι εναποθέτει,

στον άνθρωπο που γνώρισες μη πεις:

αυλαία στον Ηλία Λογοθέτη.
-----------------------------------------------------------------

ΥΓ 1: Το ΙΣΤ΄ Συμπόσιο με θέμα: «Σύγχρονοι Λευκάδιοι Δημιουργοί. Θέατρο-Κινηματογράφος: Ηλίας Λογοθέτης και Ζωγραφική: Κώστας Γλένης και Σωτήρης Θεριανός», με οργανωτες την Εταιρεια Λευκαδικών Μελέτων και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας, θα πραγματοποιηθεί στις 31 Ιουλίου και 1 Αυγούστου 2011, στη Λευκάδα, ( αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας και ώρες 19.00 - 21.30). Για «Θέατρο-Κινηματογράφος: Ηλίας Λογοθέτης» στις 31 Ιουλίου 2011 θα μιλήσουν οι: Ρέα Γρηγορίου, Θεατρολόγος και Διδάσκουσα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, Ξενοφώντας Αθανίτης και ο ίδιος ο Ηλίας Λογοθέτης. Για «Ζωγραφική: Κώστας Γλένης και Σωτήρης Θεριανός» την 1 Αυγούστου 2011 θα μιλήσουν οι: Έφη Στρούζα, Ιστορικός και Κριτικός Τέχνης, Χάρης Καμπουρίδης,Επίκουρος Καθηγητής Επικοινωνιολογίας Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ιστορικός Τέχνης, Σημειολόγος, Μεγακλής Ρογκάκος, Επιμελητής Τέχνης Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, Ιστορικός Τέχνης, Ζίνα Καλούδη, Ιστορικός της Τέχνης, Επιμελήτρια Εθνικής Πινακοθήκης και οι δημιουργοί Κώστας Γλένης και Σωτήρης Θεριανός. Στις δύο συνεδρίες θα είναι πρόεδροι κατά σειρά, ο Ηλίας Γεωργάκης,δημοσιογράφος και Άννα Νικοδήμου, νομικός. Την δεύτερη ημέρα του Συμποσίου θα απονεμηθεί το βραβείο του «Πέτρου και Νίτας Αργύρη» στον πρώτο αποφοιτήσαντα μαθητή των Λυκείων της πόλης Λευκάδας κατά το σχολικό έτος 2010-2011. Επίσης σε αίθουσες κατάλληλα διαμορφωμένες του πρώτου ορόφου του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας θα υπάρχει Έκθεση Ζωγραφικής, με έργα των Κώστα Γλένη και Σωτήρη Θεριανού, ανοικτή στο κοινό από το Σάββατο 30 Ιουλίου 2011.

ΥΓ 2: ''Τ0 ΑΜΑΡΤΗΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΜΟΥ'' του Γεωργίου Μ. Βιζυηνού, με τον Ηλία Λογοθέτη, την Μαρία Ζαχαρή και τους συντελεστές του, συνεχίζει τις παραστάσεις του και μεταφέρεται από 14 Οκτωβρίου 2011 στην Αθηναΐδα, Θεατρική Σκηνή -Ζωή Λάσκαρη.

Το αυτοβιογραφικό διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού «Το Αμάρτημα της Μητρός μου» δραματοποιείται χωρίς καμμία απολύτως αλλαγή στη γλώσσα ή περικοπή του κειμένου. Η παράσταση είναι μια ποιητική θεατρική αφήγηση, που παράλληλα με την εξέλιξη της πλοκής, επιχειρεί να αναδείξει τη γοητεία της γλώσσας, τη λεπτότητα των αισθημάτων και τις αποχρώσεις των χαρακτήρων του Βιζυηνού, και αποτελεί μια σύγχρονη πρόταση χρήσης εικαστικού και μουσικού περιβάλλοντος. Ο Γεώργιος Βιζυηνός αυτοσυστήνεται στο Αμάρτημα της Μητρός μου με τον παροιμιώδη ιλιγγιώδη τρόπο του και ο συνταρακτικά γραμμένος μύθος του ομώνυμου διηγήματος ζωντανεύει επί σκηνής. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τραγούδια που ακούγονται είναι ποιήματα του Γεωργίου Βιζυηνού που μελοποιήθηκαν ειδικά για την παράσταση αυτή και συνοδεύονται ζωντανά από τον μουσικό Νίκο Ψαριανό.

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ηλίας Λογοθέτης. ΠΑΙΖΟΥΝ: Ηλίας Λογοθέτης, Μαρία Ζαχαρή, Ελένη Υφαντή, Σάββας Σουρμελίδης και ο μουσικός Νίκος Ψαριανός. ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ: Μαρία Ζαχαρή, ΜΟΥΣΙΚΗ: Μιχάλης Γληνιαδάκης, ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Κατερίνα Μαραγκοπούλου Θεατρική Σκηνή -Ζωή Λάσκαρη. 210/34.77.878 Καστοριάς 34-36 (πολυχώρος Αθηναΐς), Βοτανικός (Στάση Μετρό Κεραμεικός). Κρατήσεις 210/65.10.973, 6974.96.72.50 Παρασκευή 9.15μμ., Σάββατο (απογ. λαϊκή):6.15μμ. και Κυριακή:9.00μμ. Τιμές εισιτηρίων: 20 ευρώ Φοιτητικό και λαϊκή 15 ευρώ, μαθητικό 12 ευρώ. Διάρκεια 80΄.

ΥΓ 3: ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΑΥΤΟΥ - Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1960 με όλη την καταπληκτική παρέα των.. εντιμότατων μπρανέλλων στα ντουζένια τους. Το ΄Πανθεον'΄στις φλόγες με τα φαρομανητά και τα αμπωξίδια. Ατελείωτες οι ιστορίες, οι φάρσες και τα καλαμπούρια. Φοβεροί τύποι. Κι αυτή ήταν η ιδιαιτερότητα των μπρανέλων. Το χιούμορ, ο αυτοσαρκασμός, η διαφορετική προσέγγιση της ζωής, ο ιδιόρρυθμος τρόπος σκέψης. Παρά τη φτώχεια και τις κακουχίες. Αλήθεια και ποιος δεν θυμάται τον Ταγέα και τον Μπίρια. Ο Γεράσιμος καλόκαρδος και μεγάλη ψυχή - είχε ένα καροτσίνι τη Σούζη -και σύχναζε στου ''Μυτα''. Ο Σταυρος ο Ταγέας φώναζε 'Αβάρααα!΄'. Και ποιος δεν θυμάται τον Αντρέα τον Όπερα ή Ριγολέτο(που έσπρωχνε το καροτσινι του σφυρίζοντας ριγολέτο) τον μπάρμπα Αντρέα με τα γλυκά του, τον Βαλαμόντε(Κοκονιώρο) με τις διαλέξεις, τον αξέχαστο Βούλη Βρεττό, τον Μπολσεβίκο, το Ζακχαίο, τον Σεραφείμ, το φοβερό Ζαχαρή με τις φάρσες του, το Γιάννη το Δεσύλα, τον Άγγελο τον παταλέα, τον Σπυραντωνη, το Νιόνιο τον Πατσά. Ατέλειωτη η λιστα:: ο Σπύρος Φιλιππας- Πανάγος, ο Μαλιαρής, ο Τσίνας, ο Ερμολαος Σκεπετάρης, ο Κονίας, ο Γιαννης Αθηνιωτης, ο Λίζας, ο Μπαμπάρος, ο Μούρτας, ο Μπατίστας, ο Κορομλέος, ο Πάπιος( με το ιστορικό καφενείο στην Κουζουντελη), ο Πούλος, ο Μπολσεβίκος, ο Νιόνιος ο Σοροκρασής, ο Μπατίστας, ο Κλίνιας, o Κεφάλας, ο Καρύδης(΄΄ω δρόμο πατέρα΄΄), ο Λιώρης με την παράγκα του, ο Κοτσώλος, ο Αντωνης Κανιός, ο καθηγητης Μανούδης, ο Γούρμος, ο Γιάννης ο Σπρομήλιος,. ο Νικος ο Μανιώρος, ο Φωτάκιας, ο Χαμπέος, ο Καρκαλίτσος, ο Λέτσος, ο Τζεβελέκης, ο Κουφάκιας. Και τόσοι αλλοι. Ηταν η εποχη που εβγαιναν τα χάβαρα στο Κάστρο, οι αυγωμενοι παγούροι στο Ιβάρι, η ψιλή γαρίδα και οι καποσάντες, πριν τους εξαφανίσει η μολυνση. Με το πέραμα της Βέρας, τις αλυκές και τα μονοξυλα. Ο ''Γλάρος''΄, η ΄'Λουτσίντα'', το ''Πάτραι'' και η ΄Πύλαρος'. Ο Κουτσινής, ο Μπελεμές, ο Μουτρούκαλης. Τα κουρεία με τα μαντολάτα και τα μονά -ζυγά, ο Κουφάκιας με τον περιφημο πατσά. Ηταν η η εποχή που το αμπαλί σημαδευε την ιδιαιτερότητα της Λευκάδας. Ο Γιάννης ο Κάλιας, ο Αλέκος Μπουρσινός, ο ανεπανάληπτος Σπύρος Ανυφαντής(Μπρούμης), ο Γαγάς, ο Τασος Βαγενάς, ο Χρηστος Τετράδης, ο Κώστας Ματαράγκας, ο Τασος Δρακόπουλος, ο Πάνος Καραβίας-Κοντοπίθιας, ο Φάνης Ανυφαντής(Μπρούμης), ο Νικος Σάντας, ο Νικος Κατωχιανός-Σφυρής, ο Μεμάς Τζεφρώνης-Αλογος, ο Βασίλης Κάλλιας, ο Φανούρης Μήτσουρας και τόσοι άλλοι.
Λοιπον που λέτε, ο πατέρας μου ο αλησμόνητος Πάνος ο Λαμπούρης- ενας φτωχoς ψαράς βιοπαλαιστής-και ο παπούς μου ο Νιονιος ενας ταπεινός μεροκαματιάρης, συμφωνησαν το 1961 με τον Ηλία Λογοθέτη-Φρουφαλο (στα 23 του τοτε) να με βαφτίσουν. Προηγηθηκε απο τον ιδιο η κουμπαριά με τους γονείς μου. Στον Αγιο Νικόλαο, λοιπον, το μυστήριο, ολα τελειωμένα και ετοιμα. Το ονομα του μωρου-φυσικα Διονυσης-αγόρι και το πρωτο παιδί ο υπογράφων, μην τον βασκάνουμε.

Αρχισε το μυστήριο. '' Και το ονομα αυτού'', ρωτάει ο παπάς:

-''Ηλίας, Ηλίας!!! '' φωνάζει με σεντόρεια φωνη ο Φρούφαλος.

Παγωμάρα και σιωπή μέσα στην εκκλησία.

-΄΄Ηλιας'', λέει και ο παπάς και να η... κατάδυση στην κολυμπήθρα.

Καταλαβαινει κανείς τι εγινε μετά. Τα μουτσουφλίδια και τα βρισίδια που ακολούθησαν. Ο παπούς μου το 'ελαβε βαρέως''.

''΄Δεν ξερω, Ηταν μια αυρα, καποια μυστική φωνή με ωθησε και με παρέσυρε, απολογειται σημερα ο νονός μου. Ενας αγαπημένος, λατρεμένος, ανθρωπος και ηθοποιός. Και σπουδαίος Λευκαδολάτρης. Κατα λάθος, Ηλίας, λοιπον. Αλλα ενα τόσο ομορφο λάθος!

More Articles …

  1. 50 χρόνια φεστιβάλ Λευκάδας
  2. Η Αγνή της Καρδίας μας - Η Αγνή Μπάλτσα
  3. Η ιστορία των αλυκών της Λευκάδας
  4. Η Μάνα Η Λευκαδίτισσα. Η Μάνα μας !!
Page 2 of 5
  • Start
  • Prev
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • Next
  • End
  1. You are here:  
  2. Home
  3. Αφιερώματα
Copyright © 2025 Lefkas . All Rights Reserved. Designed by JoomlArt.com. Joomla! is Free Software released under the GNU General Public License.